50 Coole Latijnse Zinnen om je Vrienden te Imponeren

Latijn is echt niet zo dood als je denkt, hoor. Carpe diem, et cetera, cum laude, curriculum vitae en mea culpa zijn maar een paar van die Latijnse zinnetjes die we nog steeds elke dag gebruiken. Geen idee of Latijn opeens weer hip is geworden, of dat het altijd al zo cool was. Maar dit weet ik wel: Latijnse zinnetjes zijn nu net zoiets als de coole slang van vroeger. En Julius Caesar? Die vindt dit vast te gek.

Echt, serieus. Merk je niet dat als je hier en daar wat Latijnse woordjes dropt, je meteen een stuk slimmer overkomt? Zelfs het meest saaie gesprek krijgt pit als je de juiste Latijnse uitspraken dropt. Kijk maar:

— Wil je chocolade-ijs of vanille-ijs?

— Doe maar vanille. Je kent me toch: semper fidelis aan vanille.

Je hebt vast al door dat semper fidelis zoiets betekent als ‘altijd trouw’ of ‘altijd loyaal’. Dus ja, Q.E.D. of quod erat demonstrandum (‘wat bewezen moest worden’) – dat is echt de mic drop onder de Latijnse zinnetjes. Wil je indruk maken met je logica? Gooi dan aan het eind van je verhaal zelfverzekerd een Q.E.D. erin. Iedereen zal onder de indruk zijn van je woordkeuze.

Carpe diem en andere veelvoorkomende Latijnse zinnen en woorden

Voordat we duiken in de echt toffe Latijnse woorden en zinnetjes, moeten we even een snelle pitstop maken bij het station ‘meest voorkomende Latijnse zinnen’. Je weet wat ze zeggen — je kunt pas echt genieten van het hoofdgerecht met een goed aperitief. Dus laten we beginnen met de betekenis van carpe diem, ad hoc, status quo, et cetera.

Maar eerst even dit. Probeer niet ad nauseam (‘tot je er misselijk van wordt’ of ’tot in het overdrevene’) Latijnse zinnen en woorden te gebruiken in je gesprekken. Hoewel ze indruk kunnen maken op je vrienden (en vijanden) als je ze met mate gebruikt, kan het tegenovergestelde ook waar zijn als je te enthousiast bent.

Bekende Latijnse zinnen die je minstens één keer hebt gehoord

Deze zijn bijna net zo beroemd als Julius Caesar zelf.

1. Veni, vidi, vici.

Ik kwam, ik zag, ik overwon.

Beroemd toegeschreven aan Julius Caesar in een bericht dat hij naar verluidt naar de Romeinse Senaat stuurde om zijn snelle, beslissende overwinning tegen koning Pharnaces II van Pontus bij Zela in 47 v.Chr. te beschrijven.

2. Alea iacta est.

De teerling is geworpen.

Nog een Latijnse zin die Julius Caesar zei toen hij de Rubicon overstak om Italië binnen te gaan en de lange burgeroorlog tegen Pompey en de Optimates te beginnen. Deze zin verwijst naar het punt van geen terugkeer.

3. Carpe diem.

Pluk de dag.

Waarschijnlijk de meest populaire Latijnse zin van de moderne tijd. Gelukkig hebben we er nog een die nog beter is: carpe vinum. Letterlijk ‘pluk de wijn’. De enige Latijnse zin die je nodig hebt op een vrijdagavond uit. En over avond gesproken, je moet ook de carpe noctem variant onthouden die letterlijk vertaald ‘pluk de nacht’. Hoe dan ook, de algemene betekenis is om alles uit het leven te halen.

Als je hier en daar wat Latijnse uitdrukkingen gebruikt, zie je er automatisch slimmer uit.

4. Cogito, ergo sum.

Ik denk, dus ik ben.

Een dictum (‘een korte verklaring die een algemene waarheid uitdrukt’) bedacht door de Franse filosoof René Descartes in het Latijn.

Wat Descartes niet weet, is dat mensen tegenwoordig de versie bibo, ergo sum prefereren, wat letterlijk betekent “

Ik drink, dus ik ben”.

5. In vino veritas.

In wijn zit waarheid.

Wees voorzichtig als je carpe vinum gebruikt op die vrijdagavond waarover we het hadden. Deze Latijnse uitspraak suggereert dat je waarschijnlijk al je geheimen zult onthullen als je te veel alcohol drinkt.

6. Et tu, Brute?

“En jij, Brutus?”

Of “Jij ook, Brutus?”. Deze Latijnse quote komt voor in het toneelstuk “Julius Caesar” van William Shakespeare op het moment van de moord op Caesar. Bij het herkennen van zijn vriend, Marcus Junius Brutus, als een van de moordenaars, spreekt Julius Caesar deze laatste woorden uit.

Die scène is inderdaad erg tragisch, maar tegenwoordig kan de zin grappend worden gebruikt om de verandering van hart van een vriend te veroordelen.

7. Acta, non verba.

Daden, geen woorden.

Vergelijkbaar met res, non verba, het Engelse equivalent van deze zin is “daden zeggen meer dan woorden”. Met andere woorden, voeg daad bij woord of volg je verklaringen altijd op met acties.

8. Carthago delenda est.

Carthago moet worden vernietigd.

Vóór de Derde Punische Oorlog tussen Rome en Carthago, besloot Cato de Censor, een Romeins politicus, al zijn toespraken tot de Senaat met deze zin. Hoewel hij dit deed in een poging om de oorlog te bevorderen, kan de uitdrukking tegenwoordig figuurlijk worden gebruikt om je absolute steun voor een idee uit te drukken.

Veelvoorkomende Latijnse woorden

Je hebt deze waarschijnlijk gehoord, maar wist nooit wat ze betekenden. Tijd om dat te veranderen.

• Ad hominem

Op de persoon

Kort voor argumentum ad hominem (wat letterlijk betekent ‘argument tegen de persoon’). Het verwijst naar een retorische strategie waarbij de spreker de andere persoon aanvalt in plaats van de inhoud van het argument zelf.

 

• Quid pro quo

Voor wat, hoort wat

Ofwel ‘dit voor dat’. Een gunst verleend in ruil voor iets anders. Vergelijkbaar met “voor wat, hoort wat”.

• Deus ex machina

God uit de machine

Een plotmechanisme gebruikt om een schijnbaar onoplosbaar probleem op te lossen. Het wordt vaak beschouwd als een luie of goedkope manier om losse eindjes aan elkaar te knopen in films of boeken. Een goed voorbeeld zou kunnen zijn Arya die de Night King doodt in Game of Thrones.

• Ad hoc

Voor dit

Of ‘voor dit doel’. Iets dat niet gepland is, maar alleen wordt gedaan wanneer het nodig is. Een ad hoc vergadering.

• Mea culpa

Door mijn schuld

Een erkenning van iemands fout of een bekentenis van schuld.

• Status quo

De bestaande toestand

Voornamelijk gebruikt met betrekking tot sociale of politieke kwesties. “De ambtenaren wilden de status quo handhaven, dus stemden ze niet om de nieuwe leden toe te laten.”

• Per se (en niet ‘per say’)

Op zichzelf

Gebruikt om iets op zichzelf te beschrijven of te bespreken, in plaats van in verband met andere dingen. “Ik ben geen fan van de Latijnse taal op zich, maar eerder van de invloed ervan op moderne talen.”

• Alma mater

Voedende moeder

Gebruikt om de onderwijsinstelling te identificeren waar men voorheen studeerde. Het suggereert dat een school intellectuele voeding biedt aan haar studenten.

• De facto

In feite

Beschrijft iets dat feitelijk bestaat, hoewel het misschien niet legaal is. Het staat in contrast met de jure, dat verwijst naar dingen die volgens de wet gebeuren.

• Persona non grata

Een ongewenst persoon

Vooral gebruikt in de diplomatie, maar ook in dagelijkse gesprekken. “Julian is voor ons persona non grata sinds hij Miriam beledigde.”

• Bona fide

Te goeder trouw

Als iets bona fide is gemaakt, dan is het oprecht, echt of authentiek.

• Sui generis

Van zijn/haar/hun eigen soort

Een klasse op zich vormend. Uniek. Denk bijvoorbeeld aan Mozart.

• Sine qua non

Zonder welke, niet

Iets absoluut essentieels. Een duidelijkere vertaling zou kunnen zijn ‘zonder (iets), is (iets anders) niet mogelijk’. “Creativiteit is een sine qua non voor het schrijven van romans.”

• Ad infinitum

Tot in het oneindige

In tegenstelling tot de vorige Latijnse woorden, spreekt deze voor zich.

• Et cetera

En andere soortgelijke dingen

De favoriet van elke student. We weten allemaal wat dit betekent, toch?

Coole Latijnse zinnen om te klinken als een echte Julius Caesar

Weet je wat het coolste is aan de volgende coole Latijnse zinnen? Ze zijn tijdloos. Als tijdreizen over een paar jaar wordt uitgevonden, komen deze zinnen altijd van pas, ongeacht de eeuw waar je naartoe reist. Bovendien bevat deze selectie alleen de meest relevante uitdrukkingen, dus je hoeft je geen zorgen te maken over overbodigheid.

Maak je klaar om je Romeinse alter ego tot leven te brengen in 3… 2… 1. Ga!

1. Castigat ridendo mores.

Lachen corrigeert zeden.

Volgens deze zin corrigeert men vermoedelijk slechte gewoonten door ermee te lachen. Natuurlijk moet je niet lachen om vreemden, maar je beste vrienden zullen het idee waarschijnlijk wel leuk vinden.

2. Cui bono?

Goed voor wie?

Of wie profiteert? Vergelijkbaar met de uitdrukking sequere pecuniam (“volg het geld”), suggereert deze zin om te zoeken naar de dader bij de persoon die zou profiteren van een ongewenste gebeurtenis.

3. Me vexat pede.

Het irriteert me aan de voet.

Vergelijkbaar met de Engelse uitdrukking “een steentje in je schoen”, verwijst me vexat pede naar een onbeduidende situatie of persoon die lastig is. De Romeinen lijken nu niet zo serieus meer, of wel?

4. Mulgere hircum.

Een mannetjesgeit melken.

Heb ik het mis, of wordt dit jouw nieuwe favoriete Latijnse zin? Hoewel het hint naar het proberen van het onmogelijke – wat een zeer serieuze zaak is – moet je wel lachen om het beeld.

5. Ex nihilo nihil fit.

Uit niets komt niets.

Of zoals Lucretius zei. Oorspronkelijk betekent het “werk is nodig om te slagen”, maar de moderne interpretatie suggereert dat “alles zijn oorsprong heeft in iets”.

6. Nemo saltat sobrius.

Niemand danst nuchter.

Heb je gehoord van Cicero? De beroemde Romeinse staatsman, advocaat, geleerde, filosoof en Academische Skepticus? Nou, hij zei dit. Waarschijnlijk na een interessante avond waarop carpe vinum zijn favoriete motto was.

7. Nitimur in vetitum.

We streven naar het verbodene.

Uit Ovidius’ ‘Amores’. Dit gedrag is geen vreemdeling in de moderne wereld. Hoogst betwist tussen filosofen, was nitimur in vetitum ook wat Eva dreef om een hap te nemen van de verboden vrucht.

8. Caesar non supra grammaticos.

De keizer staat niet boven de grammatici.

Ken je enige grammatica-nazi’s? Want zij zullen deze Latijnse zin geweldig vinden. De oorsprong gaat terug naar 1414, toen de Heilige Roomse keizer Sigismund van Luxemburg een grammaticale fout maakte tijdens zijn toespraak tot de Raad van Konstanz. Nadat de fout hem was aangewezen, besloot Sigismund boos de grammaticaregel gewoon naar zijn zin te veranderen. Op dit punt stond een lid van de Raad schijnbaar op en zei “Caesar non supra grammaticos”. Best een cool verhaal, toch?

9. Pecunia non olet.

Geld stinkt niet.

Volgens Suetonius, toen de Romeinse keizer Vespasianus een urinebelasting oplegde, klaagde zijn zoon Titus over de walgelijke aard van het geld. Nu vraag je je waarschijnlijk af wat in hemelsnaam een urinebelasting is. Nou, de urine die werd verzameld uit Rome’s openbare urinoirs werd verkocht als ingrediënt voor meerdere chemische processen. Dus nee, de mensen van Rome betaalden geen belasting om te plassen. In plaats daarvan deden de kopers van de urine dat.

Je kunt je waarschijnlijk wel voorstellen wat er daarna gebeurde. Het antwoord van Vespasianus aan zijn zoon was om een gouden munt omhoog te houden en te vragen of het stonk. De rest is… geschiedenis.

10. Plenus venter non studet libenter.

Een volle buik houdt niet van studeren.

Om eerlijk te zijn, mijn buik houdt ook niet van studeren als hij leeg is. En die van jou?

Hoe dan ook, het lijkt erop dat de Romeinen geloofden dat het moeilijk is om je te concentreren na een zware maaltijd.

11. Festina lente.

Haast je langzaam.

Een oxymoronische uitdrukking toegeschreven aan Augustus. Geniaal als je het mij vraagt. Equivalent aan “haastige spoed is zelden goed”, festina lente moedigt je in wezen aan om snel maar voorzichtig te handelen.

12. Barba non facit philosophum.

Een baard maakt nog geen filosoof.

Wil je iedereen imponeren met je erudiete manieren? Gebruik deze Latijnse uitdrukking in plaats van het Engelse equivalent: “kleren maken de man niet”. Of de vergelijkbare uitdrukking cucullus non facit monachum (“de kap maakt de monnik niet”).

13. De gustibus non est disputandum.

Over smaken valt niet te twisten.

Verschillende uitdrukking, hetzelfde verhaal. Graag gedaan.

14. Timeo Danaos et dona ferentes.

Ik vrees de Grieken, zelfs als ze geschenken brengen.

Vergelijkbaar met equo ne credite (“vertrouw het paard niet”). De uitdrukking behoort tot Laocoön toen hij zijn mede-Trojanen waarschuwde om het houten paard van de Grieken niet te accepteren. Tegenwoordig kan deze uitdrukking figuurlijk tussen vrienden worden gebruikt.

15. Dulce est desipere in loco.

Het is zoet om af en toe de dwaas te spelen. / Het is prettig om af en toe te ontspannen.

Door Horatius in ‘Odes’. Crimineel onderbenutte geniale Latijnse uitdrukking. Ik vertrouw erop dat jij dit zult veranderen.

16. Audentes fortuna iuvat.

Het geluk is met de dapperen.

Naar verluidt de laatste woorden van Plinius de Oudere voordat hij de haven van Pompeii verliet om zijn vriend Pomponianus te redden van de uitbarsting van de Vesuvius in 79. De uitdrukking verschijnt ook in Virgilius’ Aeneis.

17. Ita vero.

Inderdaad.

Grappig iets over de Romeinen. Blijkbaar hadden ze geen woord voor ‘ja’, dus kozen ze voor ita vero.

18. Lupus in fabula.

De wolf in het verhaal.

Het Latijnse equivalent van “spreek van de duivel”. Wanneer je over iemand spreekt en ze plotseling verschijnen, alsof je ze oproept, is dit spreekwoord perfect.

19. Memento vivere.

Herinner je te leven.

We hebben allemaal gehoord van memento mori (“herinner dat je moet sterven”), maar blijkbaar bestond er ook een optimistischere kijk op het leven.

20. Risus abundat in ore stultorum.

Lachen is overvloedig in de mond van dwazen.

Vergelijkbaar met per risum multum poteris cognoscere stultum (“door overmatig lachen kun je de dwaas herkennen”). Heb je die ene vriend die lacht om zijn eigen grappen zelfs voordat hij ze vertelt? Zo ja, dan is deze uitdrukking voor hen. Alleen als ze natuurlijk niet snel beledigd zijn.

21. Surdo oppedere.

Boeren voor de dove.

Je moet van de Latijnse taal houden. Na het leren van het bestaan van deze uitdrukking, beschouwde ik mijn poging om zoveel mogelijk Latijnse uitdrukkingen te leren niet langer als zinloos.

Als het nog niet duidelijk genoeg was, surdo oppedere verwijst naar een zinloze actie.

22. Aut Caesar aut nihil.

Of Caesar of niets.

Of “alles of niets”. Dit was het persoonlijke motto van de beruchte Italiaanse kardinaal Cesare Borgia. Tegenwoordig kan de uitdrukking worden gebruikt om de absolute ambitie te tonen om de beste te zijn.

23. Mortuum flagellas.

Je geselt een dode man.

Heb je ooit iemand bekritiseerd die geen spijt voelde over zijn acties? Deze uitdrukking gaat precies daarover, maar op een veel creatievere en interessantere manier. Deze moet je onthouden.

Latinse zinnen over liefde

Om onze verkenning van de Latijnse zinnen positief af te sluiten, laten we eens kijken wat de Romeinen te zeggen hadden over liefde. Het is waar dat ze meer over oorlogen praatten, maar je hebt dat soort negativiteit niet nodig in je leven, toch? Waarom Latijnse zinnen over oorlog leren, als liefde hoe dan ook wint?

1. Si vis amari ama.

Als je geliefd wilt zijn, heb lief.

Geschreven door Seneca in de zesde van zijn brieven aan Lucilius. De zin heeft een dubbele interpretatie: ‘alleen liefhebbende zielen kunnen liefde inspireren’ en ‘je kunt geen liefde vragen van degenen die je zelf niet liefhebt’.

2. Amor vincit omnia.

Liefde overwint alles.

Beroemd toegeschreven aan de Latijnse dichter Vergilius, is deze populaire Latijnse zin ook de titel van een schilderij van de Italiaanse barokschilder Caravaggio.

3. Ubi amor, ibi dolor.

Waar liefde is, is pijn.

Hoe mooi ook, liefde kan ook pijn doen. Deze uitdrukking verwijst naar de pijn die liefde aan iemands ziel kan toebrengen, vooral als we het hebben over onbeantwoorde liefde.

4. Amor et melle et felle est fecundissimus.

Liefde is rijk aan zowel honing als gif.

Het lijkt erop dat liefde in het oude Rome niet anders was. Deze quote verscheen in Titus Maccius Plautus’ stuk ‘Cistellaria’.

5. Hei mihi! Quod nullis amor est medicabilis herbis.

Oh mij! Liefde kan niet worden genezen met kruiden.

Uit Ovidius’ ‘Metamorphoses’. We kennen je pijn, Ovidius.

Waarom zou je Latijnse zinnen en spreekwoorden leren?

Eerlijk gezegd zijn Latijnse zinnen, citaten en spreekwoorden een leuke manier om je woordenschat te vergroten en meer te leren over de oorsprong van de woorden die we elke dag gebruiken. Hoewel het Latijn de gemeenschappelijke voorouder is van de Romaanse talen, heeft het ook invloed gehad op de Germaanse talen (waarvan het Engels deel uitmaakt). Het kan dus heel verhelderend zijn om inspiratie te halen uit de meester-orators en Latijnse woorden en zinnen te gebruiken in je dagelijkse gesprekken.

Bovendien kan Latijn je voorbereiden op veel beroepen of gewoon discussies met geleerde mensen. Deze vakgebieden omvatten recht, geneeskunde, wetenschap, muziek, theologie, filosofie, kunst en literatuur. Veel geleerden geloven dat het leren van Latijn ook de geest scherpt en analyse en aandacht cultiveert.

Bovendien is de Latijnse taal rijk aan levenslessen, motto’s en woorden om naar te leven. Door deze spreekwoorden te leren, verbeter je niet alleen je woordenschat, maar ook je levenservaring.

Tenslotte, het af en toe laten vallen van een of twee coole Latijnse woorden zal je coolheidsniveau zeker met minstens 50 punten verhogen.

---

Spreek Latijn als een echte Julius Caesar

De Latijnse taal is niet langer een geheime code bedoeld alleen voor geleerden of de katholieke kerk. Vanaf nu kun je met Mondly Latijn leren met hapklare lessen en praktische onderwerpen om je te helpen ontdekken hoe Romeinen in hun dagelijkse leven converseerden.

Binnen de kortste keren kun je zelf spreken als een echte Julius Caesar.

Begin gratis met Mondly op je computer of download de app en leer snel Latijn, waar en wanneer je maar wilt.